Ebeveyn Eğitimi

Erken doğan bebekleri birçok risk beklerken, aileleri yaşadıkları belirsizlik nedeniyle korku ve çaresizlik gibi baş edilmesi güç duygular ile karşı karşıya kalırlar.

Kuvözdeki bebeğinden uzak kalan anne, cevap bulamadığı birçok soru işareti nedeniyle ağır kaygılar ve hatta travmalar yaşamaktadır.

En değerli varlıklarını yoğun bakım personeline ve tıbbın imkanlarına teslim etmek ailelerin kendilerini yetersiz hissetmelerine neden olmaktadır.

Yenidoğan yoğun bakım sürecinde ebeveynleri desteklemek ve prematürelik gerçeği hakkında bilgilendirmek gereklidir.

Yapılan çalışmalar özellikle prematüre bebek ebeveynlerinin ilk haftalardan itibaren bilgi ile desteklenmesi ve böylece güven duygularının güçlendirilmesi gerektiğini ortaya koymuştur.

Eğitim ile desteklenen aileler ilerleyen süreçlere karşı güçlü ve hazırlıklı olmaktadır.

Erken doğan bebekler anne karnında hissettikleri sıcaklık ve güven duygusu yerine hazırlıksız olarak dış ortamdaki yeni koşullar ile karşı karşıya kalırlar.

Anne ve babası ile temas edemeyen prematüre bebekler ile bağ kurmak ebeveyn içinde güçtür.

Oysa süreç boyunca ebeveynlere önemli görevler düşmektedir.

İlk günden itibaren zamansız kopan fiziksel bağın mümkün olduğu kadar doğru yöntemler ile telafi edilmesi gereklidir.

Araştırmalar prematüre bebeklerin kuvöz ortamında dahi anne ve babalarının seslerine karşılık verdiğini, ölçümlenen kalp atış hızları ve göz hareketlerinin değerlendirilmesi sonucunda ortaya çıkarmıştır.

Uygun uyaranlar ile sağlanan dokunuş ve konuşmalar bebeğe güç vermektedir.

Yenidoğan yoğun bakım sürecine doğru şekilde dahil edilen ebeveynlerin , bebeklerinin iyileşme ve gelişmelerine olumlu katkı yaptığı kanıtlanmıştır.

Prematüre bebeklerin dünyaya geldikten sonra öğrenmesi ve baş etmesi gerektiği, daha önce anne karnındaki kordon vasıtası ile gerçekleşen bir dizi faaliyet vardır.

Acıktığını fark edip emmeyi öğrenmesi, emmeyi ve nefes almayı aynı anda başarması, aldığı besinin tolere edilmesi, bez değiştirme ve bakım için yapılan uyaranlara uyum sağlamak , dış dünyada uyku alışkanlığı geliştirmek gibi.

Bu acıdan bakıldığında erken doğmanın getirdiği tehditlerin yanı sıra, bebekler için son derece yorucu bir süreç başlamış demektir.

Bu nedenle prematüre bebeğin dinlendirilmesi ve uykusuna önem verilmesi, bedensel ve zihinsel gelişimi için hayati önem taşımaktadır.

Yoğun bakımda kalan prematüre bebeklerin uyku alışkanlıkları farklı gelişir ve bu nedenle kaliteli bir uyku için desteklenmeleri gereklidir.

Uyku fiziksel, duygusal ve sinir sistem gelişimi üzerinde etkin olduğu gibi prematüre bebeklerin büyümesinde iyileştirici bir güçtür.

Araştırmalar göstermektedir ki bebeklerde beyin gelişimi uykuda tamamlanmaktadır ve sağlıklı bir uykudan yoksun kalmak ileriki yaşlarda dikkat eksikliği gibi birçok gelişimsel riskler taşımaktadır.

Bu modül ile ailelere prematüre bebeklerde sağlıklı uykunun önemi ve temel davranış şekilleri hakkında yol gösterici bilgi sunulmaktadır.

Bebekler dünyaya ne kadar erken gelmiş olurlarsa olsun, belirli farkındalıklara sahiptirler.Sadece prematüre bebeklerin iletişim dilleri biraz daha farklıdır ve bu nedenle ebeveynlere rehberlik edilmesi gerekmektedir.

Prematüre bebeklerinde en büyük ihtiyacı anne ve babasının yakınlığı, ilgisidir.

Hamileliğin 20 ‘ci haftasından itibaren bebekler, annesinin sesini, kokusunu ve varlığını duymayı alışkanlık edinir.

Yeryüzündeki her canlı sürekli olarak çevresi ile iletişimde bulunur ve bu şekilde öğrenmektir.

Ebeveyn olarak bebeğinizi ve davranışlarını tandığınızda onunla sağlıklı iletişim kurabiliriz.

Yogun bakım ortamında başlayan ve desteklenmesi gereken bağ kurma süreci, bebeğin 6 temel bilinç durumunun doğru okunması ile başarılı olur.

Ebeveyn olarak bebeğe sağlanan bakım koşulları onun deneyimini doğrudan etkilerken,bebeğin sosyo – duygusal gelişimini de şekillendirmektedir.İletişim beklentisi ise bu temel üzerinde oluşur.

Kanguru bakım tekniği ile bebek ve annenin ruh sağlığı desteklenir. Düzenli olarak sağlanan bu uygulamanın bebeğin gelişimi üzerinde etkili olduğu bilimsel olarak kanıtlanmıştır.

Prematüre bebeğin doğum haftasına bağlı olarak iletişim için kullandıkları işaret ve göstergeler değişiklik gösterebilir.Ancak doğru anlaşılıp, ihtiyaçları doğru olarak karşılandığında oluşan deneyim güven duygusunu geliştirecek ve artan beklentileri ise iletişim yetilerini artıracaktır.

Modülün amacı, Prematüre bebeklerin iletişim dilerine ait ipuçlarına değinerek, anne ve babaların bebeklerinin gelişimine katkı sağlamasına destek olmak.

Kanguru bakımın önemi ve yararları bu modül ile aileye uygulamalı olarak aktarılır.

Bebeğin neden ağladığını ve bununla nasıl baş edilmesi gerektiğini bilmek çok önemlidir.

Ağlama sebeplerinin anlaşılması aile için en başta güç olabilir.

Prematüre bebeklerin ağlaması, zamanında doğan bebeklere göre farklılık gösterir.Bu nedenle bu özel bebeklerin karşılık görme şekilleride farklı olmalıdır.

Prematüre bebeklerin sinir sistemlerindeki gelişime bağlı olarak daha sık ve daha uzun süre ile ağladıkları gözlemlenmiştir.

İhtiyaçları doğru okunan ve buna bağlı uygun şekilde karşılanan bebekler kendini daha güvenli, huzurlu, sağlıklı ve iyi bakılmış hisseder.

Çünkü bebeğin ağlaması bir ihtiyaç belirtisidir, dolaysıyla yardım istemesi onun ilk güçlü iletişim şeklidir.

Bebeklerin ihtiyaçları ne kadar erken karşılanırsa, bir sonraki dönemlerde daha az ağladığı gözlemlenmiştir.

Ağlamanın temel nedenleri :

-Fazla uyaranlar

-Beslenme bağlı

-Fiziksel rahatsızlık

-Hastalık

Prematüre bebeklerin beslenme süreci çok yorucu ve zor bir dönemdir.Bebek için olduğu kadar, anne içinde mücadele ve sabır gerektiren bir süreçtir.

Beslenme bebeğin fiziksel büyümesini sağlarken, beslenme esnasında oluşturulan ortam bebeğin psikolojik gelişimine önemli katkılar sağlar.

Beslenme süresince bebek ile annesi arasında yakınlaşma sağlanır ve bebek bu esnada her türlü beslenir.

Prematüre bebeklerde beslenme sorunları, emme refleksi ve emzik – biberon kullanımı hakkında rehber bilgilerin aileye aktarılması önemlidir.

Beslenme süresince bebek ile annesi arasında yakınlaşma sağlanır ve bebek bu esnada her türlü beslenir.

Bebeğin beslenme zamanı geldiğinde acıkarak ağlaması beklenmemelidir. Acıktığı için ağlamaya başlayan bebek enerjisini ağlayarak tüketmemelidir.

Ebeveynlerin özellikle prematüre bebeklerini çok iyi gözlemlemelidir ve davranışlarını doğru okumaya çalışmalıdırlar.Sağlıklı bir beslenmenin gerçekleşmesi için gerektiğinde sık mola verilmelidir.

Beslenme ile bebekle sosyalleşme ayrı tutulmalıdır.

Yeni doğan bebek için ideal beslenme süresi 20 dakikayı geçmemelidir.Yeni doğan bebekler günde 8 – 12 kez beslenirler, buda 3 -4 saate bir keze tekabül eder.

Bebeğin acıkma belirtisi iyi okunmalıdır.Acıkma hali zamana bağlı olmakla beraber , durumsallık gösterebilir.Beslenme saati gelmiş fakat uyumaya devam eden prematüre bir bebek için 15-20 dakikalık bir beslenme gecikmesi göz ardı edilebilir.

Bu modülün amacı , prematüre bir bebeğin sağlıklı beslenmesi ile ilgili tüm bilinmesi gerekenleri, emzik, biberon kullanımı ve emme ile ilgili yararlı ipuçları aileye aktarmaktadır.

Eve gitme zamanı geldiğinde, prematüre bebek ve ailesi için önemli bir dönem başlar.Taburculuk ve evdeki yaşam hakkında doğru şekilde bilgilenerek plan yapmak anne ve baba için gereklidir.

Prematüre bebeklere uygun hijyende oda ortamının yaratılması, ziyaretçi trafiğinin düzenlenmesi, araç gereç ve oyuncak seçimi titizlikle dikkate alınmalıdır.

Ebeveynlerin bebekleri hastaneden taburcu olmadan önceki bir – iki geceyi bebeği ile baş başa kalarak ve bakımını üstlenerek geçirmeleri önemli bir deneyimdir.

Evdeki yeni yaşamın bebeğe uygun planlanması ve hazırlıkların doğru tamamlaması aileyi güvende hissettirecektir.

Yeni doğan yoğun bakımda kalan prematüre bebeğin, ev ortamında hem fiziki hemde duygusal olarak yeni bir uyum geliştirmesi gerekmektedir.

Bu modülün amacı , hastaneden taburucu olan bebeğin sağlığını korumak ve yeni yaşamına en iyi şekilde uyum sağlamasını destekleyecek bilgilerin aileye aktarılmasıdır.

Ebeveynlerin, bebeklerinin fiziksel ve zihinsel gelişimlerine katkı sağlamak üzere uygun aktivitelerde bulunmaları gereklidir.Her gün düzenli olarak uygulanması gereken ” Tummy Time ‘’ karın üstü yatma alıştırması, prematüre bebeklerin motor gelişimi için büyük öneme sahiptir.

Tüm bebekler gibi prematüre bebekler anne ve babalarından işitsel – görsel ve etkileşimsel olarak etkilenirler.

Bu nedenle bebeğin gelişimini desteklemek üzere aileye rehberlik edilmelidir.

İlk öğrenme etkileşimsel temel üzerine inşa edildiğinden , ailelerin tutum ve davranışları bebeğin gelişimi üzerinde son derece önemlidir. Bebekler cisimlere uzanmaya, onları yakalayıp tutmaya başladığında bağımısız hale gelerek etrafındaki dünyayı keşif etmeye başlar.

Neslere el ve parmaklar yardımı ile müdahale etme becerisine ” ince motor ” yetisi adı verilmektedir.

Modülün amacı, ebeveyne bebeğinin hareketlerini doğru izleyip anlamlandırılmasına yardımcı olmak. Bebeğin gelişimini desteklemek üzere aileye rehberlik etmek ve bilgi vermek.

Son 20 yılda tıptaki teknolojideki gelişmeler, prematüre bebeklerin yaşam şanslarını arttırmaktadır.

Ancak prematüre bebeklerde zihinsel veya nörolojik gelişim gecikmeleri oluşabilmektedir.

Prematüre bebek sahibi ebeveynlerine kısa ve uzun dönemli takip etmeleri gereken gelişimsel mihenk taşları hakkında bilgi verilmelidir.

Erken müdahale ve fizik tedavi, duyu bütünlemesi gibi gerekli kaynaklara yönlendirme prematüre bebekler için çok önemlidir.

Prematüre bebekler, fiziksel ve gelişimsel olarak daima düzeltilmiş yaş hesabına göre değerlendirilmelidir.

Prematürelik bir risktir ve bu risk ömür boyu devam eder.

Bu modülün amacı, bebeğin gelişimi hakkında aileyi bilinçlendirmek ,takip edilmesi gereken etmesi gereken konulara dikkat çekmek ve ilgili destekleyici kaynaklarına yönlendirmektir.