Yazılar

Prematüre bebeğimin gelişimini hızlandırmak için ne yapmalıyım?

En sık sorulan sorulardan birisi, prematüre doğan bebeğimin gelişimini hızlandırmak için ne yapmalıyım ?

Prematüre Hastaneden eve çıktıktan sonra birçok organı ile ilgili bir takım riskler ve sorunlar devam edebiliyor.

1.) Akciğer ile ilgili problemi olabiliyor: Dış enfeksiyon etkenlerinden iyi korunması gerekiyor, özellikle kış aylarında. Prematüre bebekler ne kadar sık hastalanırsa, ki düşük bağışıklık sistemi nedeniyle akciğer enfeksiyonlarına karşı eğilimleri oluyor ve buda gelişimlerini olmusuz etkiliyor.

Bu nedenle gelişimi desteklemek için hijyene ve kış dönemindeki enfeksiyonlara çok dikkat etmek gerekiyor.

2.) Gözleri ile ilgili sorun olabiliyor. Ailelerin bebeklerinin göz muayene ve takiplerine önem vermeleri gerekiyor, ki eğer gerekirse gerekli girişim için geç kalınmasın.

3.) Nörolojik takip önemli, yani bu bebeklerin merkezi sinir sistemlerinin gelişimi ile ilgili sorun olabiliyor. Ailerlerin bebeklerinin davranışlarını yakından izlemesi ve uyaran çeşitliliğini artırması çok önemli. Bebeğin işaret dilini anlamak, ihtiyaçlarını zamanında karşılamak, bol bol ten teması yapmak, konuşmak ve oyun oynamak beyin gelişimini teşvik etmek için yapılabileceklerin başında gelmektedir.

4.) Beslenme, ailelerin en hassas olduğu konulardan birisidir.Bebeğim ne zaman kilo alacak, ne zaman boyu uzayacak ve ne zaman yaşıtlarına yetişecek gibi kaygılar çok yaygın olabiliyor.

Oysa altını çizmek gerekiyor ki, bu bebeklerin hızlı şekilde kilo alması ve çok hızlı büyümesi çok iyi bir şey değil. Hekimler bunun tam tersini teşvik ediyor ve prematüre bebeklerin kendi hızında, kendi ritminde büyümelerinin daha sağlıklı olduğunu vurguluyor.

Tıp anladı ki prematüre bebeklerin yavaş yavaş, kendi hızlarında büyüyerek zaman içinde akranlarını yakalamaları çok daha sağlıklı.

Prematüre veya çok düşük doğum ağırlığına sahip bebekler çok hızlı kilo alacak olurlarsa, ileriki yaşlarında diabet, karaciğer, kalp ve damar problemleri çok daha fazla olabiliyor.

Beslenme yönünden kilo artışı doktor tavsiyesi dahilinde normal gitmeli,yani aileler bebeklerine çok hızlı kilo ve gerekenden fazla kilo aldırmak için acele etmemelidir.

Prematüre ve düşük doğum ağırlığına sahip bebeklerde, kıt kanat yani az ile idare etme sistemi gelişiyor. İleriki dönemde dış dünyada çok fazla besin almaya başlayınca bir bozukluk gelişiyor.

Bu bebeklerde ailelerin beslenmeye birden yüklenip çok hızlı kilo artışı yaratacak bir caba içine girmemeleri gerekiyor. Prematüre doğan bebeklerin gelecekteki sağlığını korumak için buna çok dikkat etmek gerekiyor.

Prematüre bebeğimin gelişimini hızlandırmak için ne yapmalıyım?

Tekeli Ailesinin PBED ile Tanışması

Tekeli Ailesinin PBED ile Tanışması

Oğlumuz adel tekeli 24,5 haftalıkken 720 gr. Olarak 25. Mayıs 2015 tarihinde dünyaya gözlerini açtı. İlk bebeğimiz 2014 yılında 4 aylıkken doğmuş ve doğarken yitirdiğimiz için büyük bir travma ve stres ile Adel’i karşılayabildik.

Adel, ilk doğduğu an kalbi durmuş ve nefes alamamıştı,  ama doktor müdahalesi ile yarım saatte hayata merhaba demişti.

Doğduğu hastanenin yoğun bakımında yaklaşık 6 ay yattı.  Bu sürecin 4. Ayında çıkmaza girdiğimiz günlerde, yoğun bakım doktorumuzun tavsiyesi üzerine PBED kurucusu  İnci Candemir, in kitabını 12 saatte bitirdim ve içimde büyük umutlar oluştu.

Ama bir o kadarda,  ülkemizdeki prematüre bebek, hastane doktor ve yoğun bakım koordinasyonunun yetersiz olduğunu sorgulamaya başladık eşimle. Neden kitaptaki yazılan süreçleri bir ebeviyen olarak uygulayamıyoruz veya  eğitim alıp, bebeğimizle iletişim kuramıyoruz diye ciddi ciddi  düşünmeye  ve analiz etmeye başladık.

Ve sonunda inci hanım ile iletişim kurmaya karar verdik, inci hanım ile buluştuğumuz gün bizim için ve adel için kırılma noktası oldu, nihayet bizim hislerimize tercüman olan, kaygılarımızı anlayan ve çözüm bulan, minumum şartlarda maksimum sonuç üretebilen kişi ile eğitimlerimize başladık.

Bu süreçte oğlumuz iki kez taburcu oldu ve iki kez tekrar hastaneye yattı. Her iki travmada yine yanıbaşımızda 24 saat  iletişime açık İnci Candemir vardı.

Bu panik ve korku ortamından inci hanım sayesinde kurtulduk ve onun yölendirmesi ile başka bir yerde olanakların yeterli olduğu ve ailece kalabileceğimiz bir hastanede yoğun bakımda 3 gece oğlumuzla geçirdik.

Şimdi daha önce yaşadığımız krizler devam etse bile  İnci Hanım ve PBED sayesinde hepsini atlatabiliyoruz . Halen İnci Hanım bize desteğine ve yol göstermesine tüm sabrı ve idealist yapısıyla devam ediyor.

Özet olarak;

İyiki  670 gr. İle hayata tutunmak kitabını okumuşum ve pbed ile tanışmışım, ülkemizde bu konuda sadece hastanelerin ve modern tıbbın  yeterli olacağını düşünmüyorum.

Eğer pbed ile tanışmasaydık neler olurdu bilemem ama bu krizi atlatabileceğimizi hiç düşünmüyorum.

Teşekkürler pbed teşekkürler inci candemir.

Ertuğrul & Olga & Adel Tekeli

 

Uzman Dr. Gülnihal Sarman’nın Prematüre bebekleri anlatıyor

12.Kasım Uzm Dr. Gülnihal Şarman Konuşma Notları

Bir bebeğin sağlıklı olması için dünyada kabul edilen 5 koşul var:

1.Bebeğin zamanında doğması (yani 38 – 41 hafta)

2.Antibiyotik almamış olması

3.Annenin yanında olması

4.Anne sütü alması

5.   Vajinal – normal doğum yolu ile dünyaya gelmiş olması

 

1. Annelerden gelen soru:

Şimdilerde 4.5 yaşında olan ve 28 haftalık doğan ikiz bebeklerim var, anaokuluna gidiyorlar ve çok sık hastalanıyorlar. Prematüre bebek niçin daha sık nezle, grip ve soğuk algınlığı hastalıklarına yakalanıyorlar?

 

Uzm Dr. Günihal Şarman cevabı:

1.Prematüre bebeklere yeni doğan yoğun bakımda verilen antibiyotikler, bağırsak florasındaki yaralı bakteri yapısını etkilendiğinden dolayı bağışıklık sistemini zayıflatıyor.

2. Prematüre bebeklerde tüm organlar gibi ciğer gelişimi henüz olgunlaşmaya devam ettiği için üst solunum yolları enfeksiyonu yaygın olarak görülmektedir. Bu nedenle İlk 1 yıl sonbahar mevsimine geçişlerde RSV aşısının çok önemli önleyici etkisi bulunmaktadır.

3. Yeterli anne sütü veya hiç anne sütü alamayan prematüre bebeklerin hastalıklara karşı dirençleri düşük olabiliyor.

4. Uzun süreli steril ortam bağışıklık sitemini olumsuz etkiliyor. Prematüre bebek anneleri taburculuk sonrası hijyen konusunda zaman zaman fazla duyarlı olabiliyor, bu da bebeğin bakteriler ile tanışıp savaşmasına imkan vermiyor.

 

2. Annelerden gelen soru:

İlk bebeği prematüre doğan annenin ikinci hamileliğin de erken doğum ile sonuçlanma riski var mıdır ?

Uzm Dr. Günihal Şarman cevabı:

1.Erken doğumun gerçekleşme nedeni çok önemli.Ne neden olduğu kısmı iyi teşhis edilmeli ve

buna göre ikincide risk var mıdır cevabı aranmalıdır.

Riskli olan hamileliklerin mutlaka bir Perinatolog Hekim tarafından takip edilmesi gerek.Aynı

şeklide prematüre bebekleri de Neonatolog takip etmelidir.

2. İkiz hamilelikler ve özellikle tek yumurta ikizlerinde erken doğum riski yüksektir.

Yeni doğan yoğun bakımdaki kuvözlerin yaklaşık %50 ‘i ikiz bebeklere aittir.

 

Toplantıda aktarılan genel görüşler :

– Erken doğumun bilindik nedenlerinin yanı sıra, tıp dünyası hala hazırda prematüre doğumu   neden gerçekleştiğine dair net cevap bulabilmiş değil.

– Yoğun bakımdaki kısıtlı ziyaret saatleri kaldırılmalı. Aileler bebeklerini dilediklerinde görebilmeli ve dokunabilmeli. Hele hele sağlık durumu stabil bebeklerde ebeveynler sürece mutlaka dahil edilmeli. Duş alarak gelmek, herhangi bir enfeksiyon geçirmemek gibi hijyen kurallarına uyularak anne ve babanın bebeği ile ilişki kurması teşvik edilmelidir.

– Bebeklerin duyusal ve beyin organizasyonu için anne ve baba ile ten teması çok önemli. Yoğun bakım sonrasında, ev ortamında kanguru bakımı sürdürülmelidir.

– Yoğun bakımda bebeğini bekleyen annelerde doğal olarak korku duygusu hakim oluyor. Bu nedenle gerekli eğitimler ve uyumlamalar ile ‘’annelik ayarı ‘’ yapılması önemli.

– Hemşire kalitesi çok önemli. İyi eğitimli yeni doğan yoğun bakım hemşirelerini korumak ve kıymet vermek gerekli.

– Hastanelerin doğum katı ve erken doğum yapmış olan annelerin bulunduğu bölüm ayrı tutulmalıdır.

– Prematüre bebeklerin göz problemlerine ROP ilişkin önemli gelişmeler var. Göze yapılan basit bir enjeksiyon ile lazer tedavi ve körlüğün engellenmesi mümkün artık. 32 ile 40 hafta arasında göz retinası damarlanmakta ve bu dönemde gerekli teşhis yapılmaz ise bebek 3-4 aylık olduğunda geç kalınmış oluyor.

– Türkiye ‘de her yıl 120 bin bebek erken doğmakta yani hamileliklerin %10-12 sini prematüre doğum ile sonuçlanmaktadır. Bu sayı lösemili çocuklardan fazla.

– Bu bebeklerin %25 ‘i yani yaklaşık 30 bini 25 hafta ve altında doğmaktadır.Bu bebekleri ortalama 70 – 80 günlük bir yoğun bakım    sürecinden sonra 70 -80 yıllık bir hayat bekliyor. Dolaysıyla prematüre doğan bebeğin bakımını üstlenen ailere yaşam kalitesinin artılması konusunda önemli görevler düşmektedir.Aile çok önemli .

– İşitme konusunda güzel gelişmeler var. Prematüre bebekler 5-6 aylık takip sonunda işitme testini geçemiyorsa (beyin yolu sağlıklı ise ) iç kulak takılıyor ve sorun ortadan kalıyor. Bunun için Türkiye’de özel merkezler var. Uzmanına gitmek çok önemli.Çocuk yan dalları mutlaka kullanılmalıdır.

– Türkiye’deki büyük eksikliklerden birisi de Bebek ve Çocuk Hastanesinin bulunmaması.Bebekler ilgili uzmanlara ulaştırılabilmek için ordan oraya taşınıyor. Oysa tüm uzmanların bir merkezde toplanması çok önemli.

– Prematüre bebeklerde 5 Duyu sistemi.Bebeklerde Tad alma / Koku alma / Hissetme biz yetişkinlere göre çok yüksek, çünkü görme ve işitme yetişkinler kadar gelişmiş değil henüz.Görme duyusunu tarif etmek için 3 kat tülün arkasından bakmayı deneyebilirsiniz.Dolaysıyla bebek hareket edemiyor, henüz net görüp işitemiyorsa tüm algıları dokunmaya, kacaklanmaya ve anne sevgisine odaklanmakta. Bu nedenle ‘’ Dokunarak Tedavi ‘’ anneler için çok gerekli.Bebek bu nedenle her aladığında kucaklanmalıdır.

– Prematüre bebek ve aileleri için herşey hastaneden taburculuk sonrasında başlıyor.Ailelerin   geciken sorunlar ile karşılaşmamaları için doğru bilgilenmeleri çok önemli.

– Beyinin en önemli yeteneklerinden birisi plastisite özelliği. Beyin hazarlı tarafını kompanse ediyor.Erken müdahale ve ailenin doğru yaklaşımı çok etkili. Anne ‘’ yaşam terapisi ‘’ uygulamalı, yani bebeğini hayatın içine katarak eksiklikleri oyunla gidermek.

Uzman Dr. Gülnihal Sarman’nın Prematüre bebekleri anlatıyor

Anneler herşeyin en iyisini bilir

Bebekleri prematüre (37 haftadan önce) dünyaya gelen ve dolaysıyla gerekli tıbbi bakım nedeniyle bebeklerinden uzak annelere verdiğim eğitimler sırasında aldığım en değerli övgü sözleri ‘’ Verdiğiniz bilgiler sayesinde özgüvenim yerine geldi ‘’ şeklindedir.

Evet kuşkusuz ki bir işin üstesinden gelebilmenin temel koşullu, o işi yapabileceğimize olan inanç ve özgüvenimizdir. Söz konusu annelik görevi olduğunda tanrı bize eşsiz ve eksiksiz çalışan bir duygu bağış etmiş ‘’Annelik içgüdüsü’’.

Yenidoğan bebeğinizi hastaneden eve getirdiğinizde ona nasıl bakacağınız konusunda oluşan tedirginlik ve kaygı, annelik içgüdüsü sayesinde kısa süre içinde aşılır. Elbette bebek bakımı konusunda edindiğimiz doğru bilgiler tüm sıkıntılı süreçlerde bize yol gösterecektir.

Ancak edindiğmiz tüm teorik bilgiler ile kişisel deneyimlerimizle uyumlu bir şekilde sentezlendiğinde bebeğimizin bakımı kolaylaşır. Her bebek kendi genetik mirası ile dünyaya geldiği için bir bebek için çözüm olan diğeri için olmayabilmektedir. Her anne kendi bebeği ile yakından ilgilendiği için biriktirmeye başladığı kişisel deneyim eşsiz değerdedir.

Sayın Mümin Sekman ait çok güzel bir söz yukarıda anlattığım olguyu nefis şekilde özetler ve der ki ‘’ BİLGİ ‘’ beş harflidir, beşte dördü ‘’İLGİ’’ dir.

Prematüre bebek sahibi anneler tıbbi bakım süreci boyunca bebeklerinin bakımını uzun bir süre üstlenemedikleri için bebekleri ile bağ kurmakta güçlük çekerler. Eğitimlerim boyunca verdiğim bilgiler sayesinde annelerde oluşan duygu ‘’ben bu bebeğin annesiyim ve ona çok da iyi bakabilirim’’ şekilindedir.

Oğlum, 1 hafta için gittiğimiz bir Amerika seyahtinde 5 buçuk aylık olarak dünyaya geldiğinde 135 gün süren yenidoğan yoğun bakım maceramızdan bana miras kalan ve hiç bir zaman unuttamıyacağım Amerikalı Profesör Doktorun sözü ‘’ Momy’s knows the best ‘’ yani ‘’Anneler herşeyin en iyisini bilir’’ dir.

Bebeklerinizi ve çocuklarınızı büyütürken ilgi ve sevginin sizlere ışık olmasını diliyorum.

Sevgilerimle,

İnci Candemir

Anneler herşeyin en iyisini bilir