Neden  prematüre bebek ailelerinin yol gösterici desteğe ihtiyaçları vardır ?

1.Yoğun Bakım:

Yeni doğan yoğun bakım süreçi bebek için olduğu kadar ebeveynler içinde son derece traumatik ve stresli bir süreçtir.

Hamileliği erken doğum ile sonuçlanan ve bebeğinden zamansız ayrılan anne bedeni ruhsal olarak büyük bir ‘kayıp’ yaşar.

Özellikle annelerin şok, hakimiyet kaybı, korku, yoksunluk hissi ve depresyon gibi baş edilmesi güç duygular içinde olabildikleri tespit edilmiştir.

– I.ci evrede; bebeğinin geleceğine dair belirsizlik endişesi içinde hastaneden taburcu edilen aile, yeni doğan yoğun bakım hekim ve hemşirelerine karşı büyük minnet duyguları içindedir.

– II.ci evrede; yoğun bakım günlerindeki süreç uzamaya başlar ve anne-babanın doğal olarak hazırlıklı olmadığı prematüreliğe dair riskler (PVL / İVK – BPD/RDS – PDA – NEK – ROP gibi ) baş göstermeye başlar.

– III.cü evrede; ise giderek yıpranan sinirler, endişeler ve iletişim kazaları eşler arasında baş edilmesi güç durumların hatta krizlerin ortaya çıkmasına neden olabilmektedir.

• Bebeğin iyileşme ve kendini toparlama yetisi ebeveynlerinden karşılık görmesinde bağlıdır.
• Bilgi ile desteklenen ve doğru uyaranlar ile yeni doğan yoğun bakım sürecine dahil edilen ebeveynlerin, bebeklerinin sağlık durumuna olumlu etki yaptığı kanıtlanmıştır.
•  Anne kuvözdeki bebeğine dokunmalı ve bebek uygun olduğunda bakımına aktif olarak katılmalıdır.

Sağlıklı bir anne – bebek ilişkisi bebeğin ruhsal ve fiziksel gelişimini , güven duygusunun kazandırılması için oldukça önemlidir.Prematüre doğum yapan annelerin önemli düzeyde psiko-sosyal stres yaşadıkları ve doğum sonrası depresyon riski taşıdıkları bilinmektedir.Anne bebeği ile ilk günlerde etkileşime girmeyi red edebilmektedir.

Çalışmalar prematüre bebeği olan annelerin bebeklerini daha geç gördüklerini , dokunduklarını ve kucaklarına aldıklarını , bebeklerinin kendilerinin olduğunu algılamada güçlük çektiklerini ve anne – bebek ilişkisinin olumsuz yönde geliştiğini göstermektedir.

Bu nedenle anne doğumdan sonra en kısa ve en uygun zamanda bebeğini görmeye teşvik edilmelidir. Annenin yoğun bakımda geçirdiği süre arttıkça anne bebek ilişkisi olumlu yönde gelişmeye başlar.Annenin güven duygusu artar ve bebeğinin durumunda ilerleyen günlerde meydana gelebilecek dalgalanmalara karşı güçlenmiş hissedecektir.

Başta ABD ‘de hastanelerin yeni doğan yoğun bakım bölümünde görevli Prematüre Bebek Ebeveyn Danışmanları, bu konuda eğitim almış ve aynı zamanda prematüre bebek anneliği deneyimi olan kişilerden oluşmaktadır.

Prematüre bebek ebeveyn danışmanların başlıca görevlerini aşağıdaki şekilde sıralamak mümkün.

• Erken doğumun gerçekleştiği an itibaren devreye girerek, annenin hikayesi dinlenmek.
•  Yoğun bakım süreçi ile ilgili ve prematürelik gerçeğine dair rehber bilgileri aileye aktarmak.
•  Yoğun bakıma uygun uyaran ve teknikler ile anne – babanın dahil olmasını sağlamak.
•  Süreç boyunca bebeğin temel davranış şekilleri hakkında bilgi sunmak.
•  Ebeveynlere düşen önemli görevleri aktarmak.
•  Aileye destek olmak.

2.Evde prematüre bebek bakımı:

Doğru bakım koşulları prematüre bebeklerin gelişimini doğrudan etkilemektedir.

Takip ve erken müdahale sağlandığı taktirde prematüre bebeklerin zamanında doğan yaşıtlarına yetişmeleri mümkündür.

Eve gitme zamanı geldiğinde, prematüre bebek ve ailesi için önemli bir dönem başlar.Taburculuk ve evdeki yaşam hakkında doğru şekilde bilgilenerek plan yapmak aile için son derece önemlidir.

Prematüre bebeklere uygun hijyende oda ortamının yaratılması, ziyaretçi trafiğinin düzenlenmesi, araç gereç ve oyuncak seçimi titizlikle dikkate alınmalıdır.

Prematüre bebeklerin nörolojik ve zihinsel gelişimini taburculuk sonrasında takip etmek önemlidir.

Ebeveynin doğru gözlemi , yenidoğan hekimi ,çocuk nöroloğu, pedagog ,fizik tedavi ve benzeri uzmanların sağlayacağı destek hayat kalitesine çok önemli katkı sağlar.

Gelişim konusunda bazı ipuçlarını izlenmek ve destekleyici oyunlar oynamak aileye düşen önemli görevlerdir.

Duyu organlarının gelişimi ve eğitilmesi oyun ile başlar.Prematüre bebeklerin gelişimlerini ve becerilerini destekleyen aktivitelerin ailesi tarafından uygulanması önemlidir.

Bebeklerin motor ve beceri gelişimine katkı sağlayacak temel pozisyonlar dikkate alınmalıdır.

Prematüre bebeklerin gelişimleri düzeltilmiş yaşa göre değerlendirilmelidir.

Prematüre bebek ebeveyn danışmanının görevi yukarıdaki konularda, aileye kendi ev ortamında tüm gerekli rehber bilgileri aktarmaktır.