Herşey Yenidoğan Yoğun Bakım’da (NICU) başlar
Neden erken doğan bebeklerde iyileşme ve gelişim için ebeveynlerin sürece dahil edilmesi gereklidir?
Avustralya’da her yıl 5000 bebekten fazlası , erken dünyaya gelmektedir. 32 hafta altında olanlar ileri derece prematüre sayılmaktadır.Prematüre bebeklerde belirgin şekilde bilişsel gelişim riskleri mevcuttur. Zihinsel faaliyet , dikkat eksikliği, öğrenme , anlama , hiperaktivite, sosyalleşme ve genel okul performansı bunlardan bazılardır.
Bu sorunlar bebeğin ruh sağlığını etkilediği gibi ailesi ve sosyal çevresine sorumluluk yükler. İlk yıllardan itibaren erken müdahale bu bebeklere gelişim desteği sağlamak adına büyük önem taşır. En iyi sonucu elde etmek için ailelerin farkındalık sahibi olmaları gerekmektedir. Prematüre doğan bir bebeğin öncelikle hayatta kalması ve büyümesi desteklenmelidir.
Ancak günümüzde birçok hastanenin NICU / Yenidoğan Yoğun Bakım bölümünde aile merkezli ( bebek dostu) yaklaşımlar kabul görmeye başlanmıştır. Bunun anlamı ailelerin aktif olarak bebeğin bakımına katılmaları ve sürece dahil olmaları anlamına gelmektedir. Bu katılımın sağlanması için ailenin ilk günden itibaren yenidoğan yoğun bakım ortamını yakından tanıması ve eğitim alması sağlanmalıdır. Bebeklerin ilk yıllarındaki gelişimlerinde ailenin güçlü etkileri vardır. Bu etkinin güçlü olmasının nedenlerinden birisi sağlıklı bebek – ebeveyn ilişkisidır. Yaptığımız araştırma hassas ve sıcak ebeveyn tutumlarının bu gerçeği desteklediğini göstermektedir.
Özellikle prematüre bebeklerin duygularının dikkate alınması ve öğrenme deneyimlerinin desteklenmesi olumlu ilişkinin temelini atmaktadır. Dolayısıyla ilk günlerden itibaren bebek ile annenin bağ kurma süreci desteklenmelidir.Yine araştırmalar göstermektedir ki bebek ne kadar uzun süre yoğun bakımda kalmış olursa olsun, sağlanan kaliteli ev ortamı öğrenme gibi bilişsel gelişimde önemli rol oynamaktadır.
Çalışmalar erken müdahale programlarının aile desteği ve katılımı ile ciddi oranda başarı faktörüne etki ettiğini göstermektedir. Böylece ailelerin sürece dahil edilmesi sadece bebek için değil ebeveynler içinde fayda sağlamaktadır. Bağ kurma ile uzun vadede prematüre bebekler üzerinde sağlanan olumlu etkisinin yanı sıra, ailenin sürece dahil olması aynı zamanda erken doğum sonrası stresini azaltıcı etki göstermektedir. Erken doğum stresi, bebeğin hastaneden taburcu olup eve gelmesini de kapsamaktadır. Araştırmalar annelerin %63 ‘nün erken doğumu takip eden ilk aylarında depresyon belirtileri gösterdiğini kayıt ederken psikolojik sorunların %38 oranda doğumdan 2 yıl sonra sürdüğünü göstermektedir.
Prematüre bebek sahibi annelerin %20 ‘sı aşırı kaygı ve stresin doğumu takip eden 7 yıl boyunca devam ettiğini belirtmişlerdir. Bu nedenle prematüre bebek ebeveynleri için eğitim, kaygı ve depresyon konusunda hafifletici etki yapmaktadır.