Yazılar

Prematüre Bebek Anneleri Korku ile Nasıl Baş Edebilir?

Prematüre Bebek Anneleri Korku ile Nasıl Baş Edebilir?

Her gün eğitimlerime katılan veya Türkiye’nin çeşitli şehirlerinden beni arayan aceleci bebeklerin ailelerine destek veriyorum. Yenidoğan yoğun bakım ve eve taburculuk süreçlerine destek olduğum, resim kolajında yer alan bebeklerin ortalama doğum ağırlıkları 1000 gramın altında idi. Prematüre bebeklerin bu zorlu yolculuklarında annelerin yaşadığı en yoğun duygu KORKU.
Yeni doğan yoğun bakımdaki ürkütücü belirsizlik, eve taburculuk sonrasında minik bebeğinin bakımı konusundaki derin endişe ve kaygıya dönüşmektedir. Ebeveynlerin kaydılarını artıran bir başka etken ise başka bebeklerin olumsuz hikayeleri ve ailelerinin paylaşımları.

Korku ile başa çıkmak için prematüre annelerine önerdiğim bazı ipuçlarını aşağıda sıraladım.

1.Başka prematüre bebeklere ait olumsuz hikayeleri asla dinlemeyin.

2.Kendinize ve kendi genetik yapınıza güvenin ve inanın. Emin olun ki siz güçlü olursanız bebeğiniz de hayata dört elle tutunacaktır.

3.Korkunun yerine Sevgi duygusunu yerleştirmeye gayret edin. Bebeğinize duyduğunuz koşulsuz ve amasız sevginin derinliğini her gün kendinize hatırlatın. Bebeğinizin sağlığına her ne olursa olsun ona olan sevginiz hiç bitmeyecek, hiç azalmayacak.

4.İçinde bulunduğunuz duruma teslim olun ve bebeğinizin her türlü haline razı olun.Yani her ne olacaksa olacak , korku ve endişe hali sizi olacaklara karşı korumayacaktır. Tam tersi olumsuzu kendinize çekecektir.

5.Tıp bilimine , doktorlarınıza ve hemşirelerinize güvenin . Onların bebeğinizi size sağlıklı bir şekilde teslim etmek için canla başla çalıştıklarına emin olun.

6.Hekimler veya hemşirelerle oluşabilecek iletişim kazalarına karşı hoşgörülü olmaya gayret edin.

7. Elinizden gelenlere odaklanın. Prematüre bebek sahibi ailelerin bilmesi gerekenleri doğru kaynaklardan araştırın.Başka ailelerin deneyimleri bazen yanıltıcı olabilir , dikkatli olun.

8.Sabırlı ve umutlu olun. Yüreğinizden bebeğinizin iyi olacağına dair inancı asla eksiltmeyin.

Unutmayın, emek varılan mutluluğun kıymetini ve değerini kat be kat artırır.Emek ve sabrın sonunda hep güzel günler vardır.

9.Her karanlık gecenin, aydınlık bir sabahı vardır. Işık saçabilmek için önce yanmak gerek demiş Mevlana.

10. Kendinize iyi bakın. Bebeğinizin en çok sevgi ve sağlık dolu bir anne ve babaya ihtiyacı vardır.

11. Bebeğinize kavuştuğunda birlikte neler yapacağınızı, nasıl vakit gecireceğinizi ve ne kadar mutlu olacağınızın hayalini kurun.Korku duygusu geldiği her an, gelecek için kurduğunuz hayalin resimine bakın.

 

İnci Candemir

Prematüre Bebek Ebeveyn Danışmanı ve Eğitmeni

0.532.598.18.68

Prematüre Bebeklerde Reflü

Prematüre Bebeklerde Reflü

Birçok bebekde görülmekle beraber, prematüre doğan bebeklerde de sıkça yaşanan sorunlardan birisi Reflü sorunudur. Reflü kısaca midedeki yiyeceklerin yemek borusuna veya ağız içine geri atılmasıyla neden olur. Yemek borusunda yanma ve hassasiyet yaratan bu durum, bebeğin beslenmeye bağlı olarak sürekli olarak huzursuz olmasına neden olur. Bebeğinizin reflü sorunu yaşadığını düşünüyorsanız, kesin tanı ve tedavi için uzman doktora başvurmasanız gerekmektedir.

Niçin Prematüre bebeklerde reflü daha sık görülür ?

Prematüre bebeklerin yaygın olarak reflü sorunu yaşamalarının 2 ana nedeni vardır.Birincisi prematüre bebeklerin genel olarak az gelişmiş ve zayıf kas yapısına sahip olmaları, yemek borusu kapacığının da gevşekliğine neden olabilmesidir.

İkinci neden ise prematüre bebeklerin sıkça yaşadıkları solunum zorluğuna (Respiratory distress) bağlıdır. Atipik nefes alışverişine bağlı olarak akciğerler yemek borusunda kasılma meydana getirmektedir.

Bu iki faktör prematüre bebeklerde yaygın olarak miğde asitlerinin ve sindirilmemiş besinlerin miğdeden geriye doğru, yemek borusuna atılmasına ve böylece hassasiyet oluşmasına neden olur.

Bu sıkıntılı durumu ağız yolu ile gaz çıkartarak dengelemeye çalışmak mümkün olsada, her gün tekrar eden hassasiyet giderek yemek borusunda yanma ve acıya neden olur.

Hafif ve ağır Reflü tanısı arasında ne tür farklar vardır ?

Reflü hafif seyir ediyorsa,beslenme sırasında sık sık (geğirtmek) ) gaz çıkartmak üzere mola vermek, beslenme sonrası dik pozisyonu korumak ve emzik ile desteklemek gibi sabır isteyen çözüm yoları bulunabilir.

Bebek büyümeye devam ediyorsa ve zaman zaman keyifli görünüyorsa, ebeveynler ipuçularını takip ederek her bebek için işe yarayan farklı çözüm yolları keşif edebilir.

Ancak reflü ağır seyir ediyorsa ve aşağıdaki belirtiler söz konusu ise uzman bir hekim başvurmanız gerekmektedir. Böylece gerekli tedavi ve destek sağlanmış olacaktır.

– Bebek nedensiz huzursuzlanır – beslenme sırasında ve sonrasında

– Bebek beslenmeyi red eder veya çok az miktarlar alır

– Sürekli veya aralıklı kusmalar

– Beslenme sırasında tıkanma

– Beslenme sırasında solunum durması ve morarma

– Gaita‘da kan görülmesi

– Sık öksürük ve enfeksiyon belirtisi

– Yetersiz kilo alımı

Prematüre Bebeklerde Reflü nasıl tedavi edilir ?

Reflü tedavisinde hedef miğdedeki besinin yerini koruması ve beslenme borusuna geri atılmasını önlemektir. Besinler miğde içindeki yerini koruduğu sürece, beslenme borusundaki tahriş engellenmiş olur ve iyileşme sağlanır. Tedavinin her türünün, bebeğinizdeki gerekli iyileşmeyi sağlaması için zaman alacağı ve sabır isteyeceği unutulmamalıdır. Aşağıda yer aldığı üzere basitten, komplekse doğru giden pek çok çözüm yolu vardır.

Dik pozisyon :

Tüm yeni doğan bebeklerde olduğu gibi prematüre bebeklerde ilk 6 ay boyunca sırt üstü uyutulması gerekmektedir ( SIDS – Ani Bebek Ölüm Sendromu nedeniyle). Bu durum doğal olarak miğdedeki besinlerin yer çekimine ters etki yapmasına yol acmaktadır. Araba koltuğu veya benzeri ana kucağı pozisyonlarıda bebeğin miğdesi üzerinde baskı yaratması sebebiyle beslenme sonrası uygun çözümler arasında değildir. Bunun yerine bebeğin en dik hali ile gerekirse uzun süre uygun kucak pozisyonda tutulması önerilmektedir. En uygun pozisyon için bkz. safe & effective wedge like the Res-Q Wedge

 

Sık sık geğirme molası ve emzik kullanımı:

Ebeveynler beslenme esnasında sık sık mola verip, miğdedeki minik gaz çıkışlarını teşvik etmelidir böylece büyük geğirmelerin büyük besin miktarların geri atması önlenmiş olur. Ebeveynler özellikle beslenme sonrası ve gün içinde bebeklerinin emzik kullanımını teşvik etmeleri hafif reflü vakalarında çözüme yardımcı olacaktır. Zira yutkunma refleksi ve beslenme borusunda oluşan baskı miğdedeki besinleri baskılayıcı etki yapmaktadır.

 

Kıvam artırıcı besin desteği

Bebeğinizin doktoru ile görüşerek kullanmakta olduğunuz hazır mama değişikliğine veya anne sütüne ilave kıvam artırıcı besin destekleri konusunda yardım istemek çözüm yollarından birisi olabilir.

Daha fazla detay için American Academy of Pediatrics warning here)

 

Anne sütü ile beslenmede, Anne’nin gıdasına dikkat

Reflü’nün en sık karşılaşılan nedenlerinden biride bebeğin belirli proteinleri tolere edememesidir. Prematüre bebeklerini anne sütü ile besleyen annelerin kendi günlük beslenmelerinde bazı şarküteri ve süt ürünlerini, yumurta, soya ve bazı et çeşitlerini çıkartmaları gerekebilmektedir. Bu konuda annenin iyi gözlem yapması ve konuyu araştırması önerilmektedir.

Önerilen yazılar: this article , this article ,specialized formulas

 

Reflü için ilaç tedavisi

Elbette her ebeveyn bebeği için ilaçsız çözüm yolları tercih etmektedir.Ancak yukarda sayılan çözüm yolları sorunu ortadan kaldırmıyorsa doktor tedavisinin öngöreceği ilaçları kullanmak gereklidir.

Zira reflü tedavisinde kullanılan ilaçlar miğdedeki asit dengesini sağlarken, beslenme borusundaki tahrişi önlemeye yönelik işlev göstermektedirler.

Reflü ilaçlarının bir olumsuz yan etkisi miğdedeki asitleri etkisiz hale getirmesi ve böylece bakterilerin oluşmasına zemin hazırlanmasıdır.

Böylece bebekler daha fazla enfeksiyon riski ile karşı karşıya kalırlar.

Dolaysıyla zaman ve sabır istesede ilaçsız çözüm yollarını denemek en ideal durumdur.

 

Reflü ameliyatı

Reflü ameliyatı bebeklerde pek önerilmemektedir.Ancak gerekli kilo artışı ve büyüme hiç sağlanamıyorsa veya solunum sorunu varsa durum değerlendirilebilir.

Reflü bebekler için olduğu kadar ebeveynler içinde son derece  sıkıntı verici bir durumdur.

Reflülü bebekler son derece hassas olur.Anne ve baba olarak bebeğimizin acısını dindirememek , ona care bulamamak son derece yıpratıcı bir süreçtir.

Beslenme gibi bebeği için son derece gerekli bir sürecin, acı,gerginlik ve huzursuzluk yaratması özellikle anneyi çok zorlamaktadır.Bu zor durumun geçici olduğu ve bebeğin büyümesi, ek gıdaya geçişi ile birlikte hafifleyeceği unutulmamalıdır.

 

Kaynaklar :

http://www.webmd.com/heartburn-gerd/reflux-infants-children

http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/infant-acid-reflux/home/ovc-20157639

http://www.niddk.nih.gov/health-information/health-topics/digestive-diseases/ger-and-gerd-in-infants/Pages/overview.aspx

Prematüre bebeğimin gelişimini hızlandırmak için ne yapmalıyım?

En sık sorulan sorulardan birisi, prematüre doğan bebeğimin gelişimini hızlandırmak için ne yapmalıyım ?

Prematüre Hastaneden eve çıktıktan sonra birçok organı ile ilgili bir takım riskler ve sorunlar devam edebiliyor.

1.) Akciğer ile ilgili problemi olabiliyor: Dış enfeksiyon etkenlerinden iyi korunması gerekiyor, özellikle kış aylarında. Prematüre bebekler ne kadar sık hastalanırsa, ki düşük bağışıklık sistemi nedeniyle akciğer enfeksiyonlarına karşı eğilimleri oluyor ve buda gelişimlerini olmusuz etkiliyor.

Bu nedenle gelişimi desteklemek için hijyene ve kış dönemindeki enfeksiyonlara çok dikkat etmek gerekiyor.

2.) Gözleri ile ilgili sorun olabiliyor. Ailelerin bebeklerinin göz muayene ve takiplerine önem vermeleri gerekiyor, ki eğer gerekirse gerekli girişim için geç kalınmasın.

3.) Nörolojik takip önemli, yani bu bebeklerin merkezi sinir sistemlerinin gelişimi ile ilgili sorun olabiliyor. Ailerlerin bebeklerinin davranışlarını yakından izlemesi ve uyaran çeşitliliğini artırması çok önemli. Bebeğin işaret dilini anlamak, ihtiyaçlarını zamanında karşılamak, bol bol ten teması yapmak, konuşmak ve oyun oynamak beyin gelişimini teşvik etmek için yapılabileceklerin başında gelmektedir.

4.) Beslenme, ailelerin en hassas olduğu konulardan birisidir.Bebeğim ne zaman kilo alacak, ne zaman boyu uzayacak ve ne zaman yaşıtlarına yetişecek gibi kaygılar çok yaygın olabiliyor.

Oysa altını çizmek gerekiyor ki, bu bebeklerin hızlı şekilde kilo alması ve çok hızlı büyümesi çok iyi bir şey değil. Hekimler bunun tam tersini teşvik ediyor ve prematüre bebeklerin kendi hızında, kendi ritminde büyümelerinin daha sağlıklı olduğunu vurguluyor.

Tıp anladı ki prematüre bebeklerin yavaş yavaş, kendi hızlarında büyüyerek zaman içinde akranlarını yakalamaları çok daha sağlıklı.

Prematüre veya çok düşük doğum ağırlığına sahip bebekler çok hızlı kilo alacak olurlarsa, ileriki yaşlarında diabet, karaciğer, kalp ve damar problemleri çok daha fazla olabiliyor.

Beslenme yönünden kilo artışı doktor tavsiyesi dahilinde normal gitmeli,yani aileler bebeklerine çok hızlı kilo ve gerekenden fazla kilo aldırmak için acele etmemelidir.

Prematüre ve düşük doğum ağırlığına sahip bebeklerde, kıt kanat yani az ile idare etme sistemi gelişiyor. İleriki dönemde dış dünyada çok fazla besin almaya başlayınca bir bozukluk gelişiyor.

Bu bebeklerde ailelerin beslenmeye birden yüklenip çok hızlı kilo artışı yaratacak bir caba içine girmemeleri gerekiyor. Prematüre doğan bebeklerin gelecekteki sağlığını korumak için buna çok dikkat etmek gerekiyor.

Prematüre bebeğimin gelişimini hızlandırmak için ne yapmalıyım?

Tekeli Ailesinin PBED ile Tanışması

Tekeli Ailesinin PBED ile Tanışması

Oğlumuz adel tekeli 24,5 haftalıkken 720 gr. Olarak 25. Mayıs 2015 tarihinde dünyaya gözlerini açtı. İlk bebeğimiz 2014 yılında 4 aylıkken doğmuş ve doğarken yitirdiğimiz için büyük bir travma ve stres ile Adel’i karşılayabildik.

Adel, ilk doğduğu an kalbi durmuş ve nefes alamamıştı,  ama doktor müdahalesi ile yarım saatte hayata merhaba demişti.

Doğduğu hastanenin yoğun bakımında yaklaşık 6 ay yattı.  Bu sürecin 4. Ayında çıkmaza girdiğimiz günlerde, yoğun bakım doktorumuzun tavsiyesi üzerine PBED kurucusu  İnci Candemir, in kitabını 12 saatte bitirdim ve içimde büyük umutlar oluştu.

Ama bir o kadarda,  ülkemizdeki prematüre bebek, hastane doktor ve yoğun bakım koordinasyonunun yetersiz olduğunu sorgulamaya başladık eşimle. Neden kitaptaki yazılan süreçleri bir ebeviyen olarak uygulayamıyoruz veya  eğitim alıp, bebeğimizle iletişim kuramıyoruz diye ciddi ciddi  düşünmeye  ve analiz etmeye başladık.

Ve sonunda inci hanım ile iletişim kurmaya karar verdik, inci hanım ile buluştuğumuz gün bizim için ve adel için kırılma noktası oldu, nihayet bizim hislerimize tercüman olan, kaygılarımızı anlayan ve çözüm bulan, minumum şartlarda maksimum sonuç üretebilen kişi ile eğitimlerimize başladık.

Bu süreçte oğlumuz iki kez taburcu oldu ve iki kez tekrar hastaneye yattı. Her iki travmada yine yanıbaşımızda 24 saat  iletişime açık İnci Candemir vardı.

Bu panik ve korku ortamından inci hanım sayesinde kurtulduk ve onun yölendirmesi ile başka bir yerde olanakların yeterli olduğu ve ailece kalabileceğimiz bir hastanede yoğun bakımda 3 gece oğlumuzla geçirdik.

Şimdi daha önce yaşadığımız krizler devam etse bile  İnci Hanım ve PBED sayesinde hepsini atlatabiliyoruz . Halen İnci Hanım bize desteğine ve yol göstermesine tüm sabrı ve idealist yapısıyla devam ediyor.

Özet olarak;

İyiki  670 gr. İle hayata tutunmak kitabını okumuşum ve pbed ile tanışmışım, ülkemizde bu konuda sadece hastanelerin ve modern tıbbın  yeterli olacağını düşünmüyorum.

Eğer pbed ile tanışmasaydık neler olurdu bilemem ama bu krizi atlatabileceğimizi hiç düşünmüyorum.

Teşekkürler pbed teşekkürler inci candemir.

Ertuğrul & Olga & Adel Tekeli

 

Anne ve babalara prematüre bebeklerinden mesaj var

Eve prematüre bebek bakımı hakkında anne ve babaların bilmesi gerekenleri aşağıda yer alan 6 başlıkta bulabilirsiniz.

Anne ve babalara prematüre bebeklerinden mesaj var

1.Beslenme

2.Sağlımı korumama yardımcı ol

3.Beceri gelişimi

4.Etkileşim ve oyun

5.Uyku

6.Kendine iyi bakmalısın

 

 1.BESLENME

– Beni beslemeye başlamadan önce tamamen uyanık olduğumdan emin olmalısın ve dikkatimi dağıtmayacak sessiz bir ortam seçmelisin.

– Beslenme refleksimin gelişmesi bana zaman tanımalı ve sabırlı olmalısın.

– Beslenme esnasında beni doğru pozisyonda tuttuğundan emin olmalısın.

– Beslenme sona erdikten sonra ve aralarında beni dik pozisyonda omuzunda dinlendirmelisin.

– Bu şekilde sindirmeye yardımcı olurken ve kusmamı önlemiş olursun.

 

2.SAĞLIMI KORUMAMA YARDIMCI OL

– Zayıf bağışıklık sistemim nedeniyle enfeksiyonlar karşısında daha yüksek risk altındayım.Beni ev dışında götüreceğin yerlere dikkat et ve bizi ziyarete gelenleri bu konuda uyarmalısın, özellikle de grip mevsiminde.

– Bana dokunacak herkesin önce ellerini yıkaması gerekiyor! Gerekirse başkalarını uyar veya bir işaret koy. El antiseptiği ’ni evde, arabada ve alt değiştirme çantamda bulundurmayı ihmal etme.

– Etrafımda sigara içilmesine izin verme.

– Rutin doktor kontrollerimi ihmal etme ve verilen aşı takvimine uy.

– Eğer hastalık belirtisi işaretler fark edersen, beni beklemeden hastane veya doktora götürmeyi ihmal etme. Hastalandığımı gösteren ilk belirtiler dudaklarda veya burumda morarma, kusma, nefes alışverişinde düzensizlik, 38 dereceyi geçen ateş ve anneme farklı görünen herhangi bir belirtti.

– Beni öksürük veya hapşıran insanlardan korumayı ihmal etme.

– Benim hakkında sormak istediğin soruların listesini doktoruma gitmeden önce not etmeyi unutma. Böylece doktor randevusunda öğrenmek istediklerini sormayı unutmamış olursun.

 

3.BERCERİ GELİŞMİ

– Tüm yeni doğan bebekler yeni şeyler öğrenirken, becerilerim de zamanla gelişecek.Elbette her bebek gibi kendi hızımda gelişeceğinden senden beni büyütürken sabırlı olamanı bekliyorum.

– Düzeltilmiş yaş hesabımı 2 yaşına kadar gelişimsel ve fiziksel olarak dikkate almalısın.Eğer doğumumdan bugüne 6 ay geçmişse ve 2 ay erken dünyaya gelmişsem, düzeltilmiş yaşım 4 aylık ‘tır.

– Erken beceri gelişim işaretlerimden bazıları, gülümseme ve daha uzun süre odaklanabilmektir.Önce oyuncakları kaba kol hareketlerimle aşırtmayı öğrenirim, daha sonra onları elimde tutmayı ve son olarak onlar ile oynamaya başlarım.

– Yapabildiklerimi ve yapamadığım için endişe duyduğun konuları takip etmeli, gelişimimi takvimine not almalısın.

– Benim hakkımda gelişimsel olarak duyduğun endişeleri doktoruma bildirmelisin.Böylece gerekli erken müdahale ve destek ile yaşıtlarımı yaklayabilirim.

 

4.ETKİLEŞİM VE OYUN

– Senin yüzüne bakmaya ve senin sesini duymayı çok seviyorum.

– Bazen bana yakından bakıp aynı anda konuşman beni fazla heyecanlandırabiliyor ve ağlamaya başlayabiliyorum.

– Yüz mimiklerimi takip edersen nasıl hissettiğimi ve stres belirtilerimi daha iyi anlayabilirsin.Eğer stres nedeniyle kızarmış veya yüzümü başka yöne çeviriyorsam, molaya ihtiyacım vardır.

– Oyun istediğim zaman gözlerimi keyifle odaklar etrafıma benimle konuşacak birini ararım.

 

 5.UYKU

– Uyku benim büyümem ve beyin gelişimim için çok gerekli.

– Uyku zamanı etrafımın huzurlu ve sesiz olmasından emin olmalısın.

– Yatağımda benim için tehlike yaratacak nesnelerin olmadığından emin ol.Yatağımdan oyuncak, fazla örtü veya yastık gibi ürünleri uzak tutmalısın.

– Uyku tulumunu güvenlik nedeniyle battaniyeye tercih ediyorum.

– Tüm yeni doğan bebekler gibi ilk 6 ay boyunca kesinlikle sırt üstünde uyumam gerekiyor. Gündüzleri uyanıkken karın üstü yatırma egzersizleri ve bol bol kanguru ten teması yaparsan boyun kas gelişimimi desteklemiş olursun.

 

 6.KENDİNİ İYİ BAKMALISIN

– Bana iyi bakabilmen için önce kendine iyi bakman gerektiğini unutmamalısın.

– Beni büyütmek her zaman kolay bir iş olmayacak. Bazen kendini üzgün ve  yetersiz hissedebilirsin, erken doğum nedeniyle suçluluk duyabilir, kızgınlık ve depresyon yaşayabilirsin. Bunların hepsi çok normal ve benim sabırsız bebekleri olan tüm annelerinin yaşadığı duygular. PBED’dan yardım ve destek alabilirsin.

– Prematüre bebek sahibi annelerde erken lohsalık sendromu yaygın olarak görülmektedir.

– Yalnızlık hissetmemek için gerekli kişilerden veya etrafından yardım istemelisin.

Uzman Dr. Gülnihal Sarman’nın Prematüre bebekleri anlatıyor

12.Kasım Uzm Dr. Gülnihal Şarman Konuşma Notları

Bir bebeğin sağlıklı olması için dünyada kabul edilen 5 koşul var:

1.Bebeğin zamanında doğması (yani 38 – 41 hafta)

2.Antibiyotik almamış olması

3.Annenin yanında olması

4.Anne sütü alması

5.   Vajinal – normal doğum yolu ile dünyaya gelmiş olması

 

1. Annelerden gelen soru:

Şimdilerde 4.5 yaşında olan ve 28 haftalık doğan ikiz bebeklerim var, anaokuluna gidiyorlar ve çok sık hastalanıyorlar. Prematüre bebek niçin daha sık nezle, grip ve soğuk algınlığı hastalıklarına yakalanıyorlar?

 

Uzm Dr. Günihal Şarman cevabı:

1.Prematüre bebeklere yeni doğan yoğun bakımda verilen antibiyotikler, bağırsak florasındaki yaralı bakteri yapısını etkilendiğinden dolayı bağışıklık sistemini zayıflatıyor.

2. Prematüre bebeklerde tüm organlar gibi ciğer gelişimi henüz olgunlaşmaya devam ettiği için üst solunum yolları enfeksiyonu yaygın olarak görülmektedir. Bu nedenle İlk 1 yıl sonbahar mevsimine geçişlerde RSV aşısının çok önemli önleyici etkisi bulunmaktadır.

3. Yeterli anne sütü veya hiç anne sütü alamayan prematüre bebeklerin hastalıklara karşı dirençleri düşük olabiliyor.

4. Uzun süreli steril ortam bağışıklık sitemini olumsuz etkiliyor. Prematüre bebek anneleri taburculuk sonrası hijyen konusunda zaman zaman fazla duyarlı olabiliyor, bu da bebeğin bakteriler ile tanışıp savaşmasına imkan vermiyor.

 

2. Annelerden gelen soru:

İlk bebeği prematüre doğan annenin ikinci hamileliğin de erken doğum ile sonuçlanma riski var mıdır ?

Uzm Dr. Günihal Şarman cevabı:

1.Erken doğumun gerçekleşme nedeni çok önemli.Ne neden olduğu kısmı iyi teşhis edilmeli ve

buna göre ikincide risk var mıdır cevabı aranmalıdır.

Riskli olan hamileliklerin mutlaka bir Perinatolog Hekim tarafından takip edilmesi gerek.Aynı

şeklide prematüre bebekleri de Neonatolog takip etmelidir.

2. İkiz hamilelikler ve özellikle tek yumurta ikizlerinde erken doğum riski yüksektir.

Yeni doğan yoğun bakımdaki kuvözlerin yaklaşık %50 ‘i ikiz bebeklere aittir.

 

Toplantıda aktarılan genel görüşler :

– Erken doğumun bilindik nedenlerinin yanı sıra, tıp dünyası hala hazırda prematüre doğumu   neden gerçekleştiğine dair net cevap bulabilmiş değil.

– Yoğun bakımdaki kısıtlı ziyaret saatleri kaldırılmalı. Aileler bebeklerini dilediklerinde görebilmeli ve dokunabilmeli. Hele hele sağlık durumu stabil bebeklerde ebeveynler sürece mutlaka dahil edilmeli. Duş alarak gelmek, herhangi bir enfeksiyon geçirmemek gibi hijyen kurallarına uyularak anne ve babanın bebeği ile ilişki kurması teşvik edilmelidir.

– Bebeklerin duyusal ve beyin organizasyonu için anne ve baba ile ten teması çok önemli. Yoğun bakım sonrasında, ev ortamında kanguru bakımı sürdürülmelidir.

– Yoğun bakımda bebeğini bekleyen annelerde doğal olarak korku duygusu hakim oluyor. Bu nedenle gerekli eğitimler ve uyumlamalar ile ‘’annelik ayarı ‘’ yapılması önemli.

– Hemşire kalitesi çok önemli. İyi eğitimli yeni doğan yoğun bakım hemşirelerini korumak ve kıymet vermek gerekli.

– Hastanelerin doğum katı ve erken doğum yapmış olan annelerin bulunduğu bölüm ayrı tutulmalıdır.

– Prematüre bebeklerin göz problemlerine ROP ilişkin önemli gelişmeler var. Göze yapılan basit bir enjeksiyon ile lazer tedavi ve körlüğün engellenmesi mümkün artık. 32 ile 40 hafta arasında göz retinası damarlanmakta ve bu dönemde gerekli teşhis yapılmaz ise bebek 3-4 aylık olduğunda geç kalınmış oluyor.

– Türkiye ‘de her yıl 120 bin bebek erken doğmakta yani hamileliklerin %10-12 sini prematüre doğum ile sonuçlanmaktadır. Bu sayı lösemili çocuklardan fazla.

– Bu bebeklerin %25 ‘i yani yaklaşık 30 bini 25 hafta ve altında doğmaktadır.Bu bebekleri ortalama 70 – 80 günlük bir yoğun bakım    sürecinden sonra 70 -80 yıllık bir hayat bekliyor. Dolaysıyla prematüre doğan bebeğin bakımını üstlenen ailere yaşam kalitesinin artılması konusunda önemli görevler düşmektedir.Aile çok önemli .

– İşitme konusunda güzel gelişmeler var. Prematüre bebekler 5-6 aylık takip sonunda işitme testini geçemiyorsa (beyin yolu sağlıklı ise ) iç kulak takılıyor ve sorun ortadan kalıyor. Bunun için Türkiye’de özel merkezler var. Uzmanına gitmek çok önemli.Çocuk yan dalları mutlaka kullanılmalıdır.

– Türkiye’deki büyük eksikliklerden birisi de Bebek ve Çocuk Hastanesinin bulunmaması.Bebekler ilgili uzmanlara ulaştırılabilmek için ordan oraya taşınıyor. Oysa tüm uzmanların bir merkezde toplanması çok önemli.

– Prematüre bebeklerde 5 Duyu sistemi.Bebeklerde Tad alma / Koku alma / Hissetme biz yetişkinlere göre çok yüksek, çünkü görme ve işitme yetişkinler kadar gelişmiş değil henüz.Görme duyusunu tarif etmek için 3 kat tülün arkasından bakmayı deneyebilirsiniz.Dolaysıyla bebek hareket edemiyor, henüz net görüp işitemiyorsa tüm algıları dokunmaya, kacaklanmaya ve anne sevgisine odaklanmakta. Bu nedenle ‘’ Dokunarak Tedavi ‘’ anneler için çok gerekli.Bebek bu nedenle her aladığında kucaklanmalıdır.

– Prematüre bebek ve aileleri için herşey hastaneden taburculuk sonrasında başlıyor.Ailelerin   geciken sorunlar ile karşılaşmamaları için doğru bilgilenmeleri çok önemli.

– Beyinin en önemli yeteneklerinden birisi plastisite özelliği. Beyin hazarlı tarafını kompanse ediyor.Erken müdahale ve ailenin doğru yaklaşımı çok etkili. Anne ‘’ yaşam terapisi ‘’ uygulamalı, yani bebeğini hayatın içine katarak eksiklikleri oyunla gidermek.

Uzman Dr. Gülnihal Sarman’nın Prematüre bebekleri anlatıyor

Annelere Eğitim ile Destek Oluyoruz

17.Kasım Dünya Prematüre gününde 17 anneye destek oluyoruz !

Prematüre Bebek Ebeveyn Danışmanlığı olarak 17 prematüre bebek annesine eğitim ve kitap hediye ediyoruz.  Prematüre bebeklerin beslenmesi, uyku, temel bakım ve gelişim gibi konularda aileleri gerekli bilgi ve eğitim ile destekliyoruz.

Katılım koşulları :

– 29.Kasım 2015 tarihine kadar incicandemir@pbed.net  adresine ’’17.Kasım’’  konu başlığı ile kişisel bilgiler ve doğum hikayesini göndermek.

– Prematüre bebeği yeni doğmuş veya en fazla 1 aylık olan prematüre bebek annesi olmak.

– Çekiliş ile belirlenecek 17 prematüre bebek annenin isimleri 30.Kasım 2015 tarihinde  Facebook PBED sayfası ve Instagram @incicandemir_pbed  üzerinde duyurulacaktır.

Annelere Eğitim ile Destek Oluyoruz

Prematüre Bebek Ebeveyn Danışmanlığı olarak 17 prematüre bebek annesine eğitim ve kitap hediye ediyoruz.  Prematüre bebeklerin beslenmesi, uyku, temel bakım ve gelişim gibi konularda aileleri gerekli bilgi ve eğitim ile destekliyoruz

Prematüre Bebek Ebeveyn Danışmanlığı, bebekleri erken doğan ailelere destek sağlayan, prematüre bebek bakımı ve gelişimi hakkında bilgi veren bir eğitim programdır.

Ebeveynlerin sürece dahil edilerek bebeklerinin iyileşmesine ve gelişmesine katkı sağlanması amaçlanmaktadır.

Yurt dışında hastane bünyelerinde hizmet veren PBED, Türkiye ‘de mesleğinin ilk ve tek temsilcisidir.

‘’Prematüre bebekler farklı bir başlangıçtır ve prematüre bebek demek , prematüre ebeveyn demektir.’’

Ebeveynliğe adım atmak, yani anne baba olmak, yenidoğan bebeğin bakımını ve sorumluluğunu üstlenmek başlı başına bir yüktür.

Bu yolculuğa, erken doğan bir bebeğin anne babası olarak başlarken, prematürelik gerçeğine uyum sağlamak üzere bilgi desteği ve bebeğin temel bakım konusunda eğitim gereklidir.

Erken doğum ile sonuçlanan hamilelikler, anne için bedensel ve ruhsal travmalara sebep olmaktadır.

Kuvözdeki bebeğinden uzak kalan anne, yaşadığı belirsizlik nedeniyle korku, çaresizlik ve suçluluk gibi baş edilmesi güç duygular ile karşılaşır.

Hastaneden evine taburcu olan bebeğin bakımı, beslenmesi gibi temel ihtiyacları ve birçok soru karşısında yaşanan bilgi eksikliği annenin kaygılarını artırmaktadır.

İlk günden itibaren prematüre bebeklere tıbbi hizmet vermek kadar, ailelerine de destek ve bakım konusunda eğitim vermek gereklidir.

Prematüre Bebek Ebeveyn Danışmanlığı, anne babayı bilgi ile destekleyerek bebeğinin iyileşmesine ve gelişmesine katkı sağlamayı amaçlayan bir eğitim programdır.

Prematüre bebek annesi olmak ve anne sütü

Prematüre bebek annesi olmak ve anne sütü… Şüphesiz anne sütünün eşsiz ve benzersiz faydalarına, özellikle prematüre bir bebeğin annesi iseniz hakimsinizdir.

Erken doğum yapan annelerin, başta sağlık görevlileri olmak üzere çevrelerinden en sık duydukları bu iki sihirli sözcüktür “Anne sütü, anne sütü”.

Ancak anne sütünün temini için gerekli şartlar oluşmamışsa. Yani beslenmesi için dudaklar ile teninize dokunan, kokusundan ve varlığından tıbbi bakım koşulları nedeniyle uzak kaldığınız prematüre doğan bir bebeğiniz varsa süt üretebilmek güçtür. Kuvözde çeşitli sağlık riskleri taşıyan bebeği ile bağ kurmakta güçlük çekmenin yanı sıra, yaşanan korku, belirsizlik ve hatta suçluluk duyguları erken doğum yapan anneler için ağır bir travmadır.

Bu noktada “anne” olabilmenin ve bebeğine fayda sağlayabilmenin tek yolu “süt temini” imiş gibi bir açmaz daha çıkar prematüre bebeği olan annelerin karşısına. Üçüncü ama elbette sonu gelmeyen prematürelik gerçekliği, anne sütünün var ile yok arasında bocalarken artan kaygı ve gerilime bağlı ( örn. bebeğin geçirdiği bir ameliyat vb.) olarak tamamen tükenmesi.

Bu konuda eğitimlerim boyunca annelerden doğal olarak duyduğum en sık yanıt  “Sütüm vardı ama kesildi” şeklindedir.

24 haftalık doğan bir bebeğin annesi olarak ve tam 18 ay boyunca süt sağmış olmam gerçeğini başka annelere güç vermesi için aktarıyorum. Ve her zaman şunu ilave ediyorum, anne sütü için gerekli 2 madde vardır.

Birincisi sütünün olacağına dair Inanç ve diğeri de oluşması için Emek. Ama ne emek !!!

Prematüre bebek annelerinin sütü neden şifalıdır biliyormusunuz ? Bebeğiniz yaşam mücadelesi verirken, sizin onun için içine göz yaşlarınızı akıttığınız bir damla süt için harcadığınız emek ve inanç eşsiz bir iksir meydana getirir.

Hiç mi hiç kolay değil bunun üstesinden gelmek ve herşeye rağmen süt temin edebilmek.

Birde anne sütünü engelleyen bir başka kısır döngü daha vardır.

1.”Sütün kesilirse” endişesi

2.Uykusuzluk ve yorgunluk

3.Stres ve üzüntü

Böyle bakıldığında prematüre bir bebeğin annesinden süt temin etmesini beklemek haksızlık ve diğer yandan bir mucizeye imza atmasını beklemektir.

İnanın bana bu mucizeyi gerçekleştirebilecek öyle çok anne tanıyorum ki !

Not : Teknik olarak prematüre doğum yapan anne ilk günden itibaren aksatmadan her 3 saate 1 kez. Hiç ama hiç aksatmadan düzenli olarak çift göğüsten pomplalayarak süt temin etmeye çalışmalıdır. Süreç sonunda mutklaka süt elde edilecektir.Anahtar nokta ; düzenlilik ve devamlılık sağlamaktır.İlk süt olan Kolostrum , prematüre bebek için çok hayati bileşenler içermektedir.

Prematüre bebek annesi olmak ve anne sütü

Prematüre bebek annesi olmak

Vermekte olduğum eğitimler sırasında erken doğum hikayelerini dinlediğim neredeyse tüm annelerin (kendim dahil) başedilmesi çok zor olan birçok duygu ile karşı karışıya kaldıklarını biliyorum. Bunların başında şok, hakimiyet kaybı,belirsizlik, suçluluk, endişe, çaresizlik, yoksunluk  ve derin korku gelmektedir. Zira hamileliği erken doğum ile sonuçlanan ve bebeğinden ayrılan anne bedensel ve ruhsal olarak büyük bir kayıp yaşar.

Bu travmatik durum ile başa çıkmamıza yardımcı olacak ve 2.eğitim modül konusu olan, bebeğini kuvözde bekleyen ailelere düşen 10 -görevin acıklamasına bu yazımda değinmiyeceğim. Erken doğum ile sarsılan ailelerin 3 evreden geçtiği gözlenmektedir.

1.Aile bebeğini yaşattan hekim ve hastaneye karşı büyük bir minnet duygusu içindedir.

2.Hastanedeki kalış süresi uzamaya başladığında, yıpranan sinirler nedeniyle hemşire veya hekim ile iletişim kazaları baş göstermeye başlar.

3.Hastanedeki kalış süresi 70 gün aşmaya başladığında eşler arasında tartışmalar ve hatta krizler yaşanmaya başlar.

Bu yazıda üzerinde durmak istediğim duygu ise, kuvözdeki bebeğinizi görme, dokunma veya ona zarar verme korkusudur. İlk günlerde bu koruya birde bebeğe bağlanmaktan korkma duygusu eşlik eder ve anneler post-partum depresyonun etkisi ile bebeği ziyaret etmekte dahi güçlük çekebilirler.

Peki erken doğan, prematüre bebek cephesinde neler olur ? Ruhsal ve fiziksel olarak anne karnında 9 ay boyunca olgunlaşmaya programlı her bebek için bu erken ayrılış bir travmadır.

Ancak bebeğin hayata kalması için vazgeçilmez olan yeni doğan yoğun bakım birimi, her anne için  doğal olarak korkutucu bir ortamdır.

İlk öğrenilen şey ise söz konusu kırılgan bu minik bebekler için hijyenin hayati ve tartışılmaz önemi.

Çeşitli hastanelerde imkanlar dahilinde bebek – anne merkezli anlayışı ve yaklaşımlar benimsemiş olsa dahi, annenin koşullanması bebeğine dokunmasına engel teşkil etmektedir.

Oysa kuvözdeki bebeğin iyileşmesi ve gelişmesi için, kokusunu, sesini, tenini, sıcaklığını tanıdığı onu haftalarca karnında büyütmüş olan anne sevgisine en az tıbbi tedavi kadar ihtiyaçı vardır.

Burda söz konusu anne – bebek bağının sürdürülmesi elbette doğru uyaranlar ve koşullar altında sağlanmalıdır. Bunun içinde prematüre bebek sahibi ebeveynlerin bilgi ile desteklenmesi ve yetkinlik kazanmaları gerekmektedir.

Ebeveynlere prematüre bebeklerine gelişimsel ve duygusal desteği nasıl sağlayabileceklerine dair bilgi verilmesi, buna bağlı olarak bebeğin ihtiyaçlarının doğru okunup – uygun olarak karşılanması bir çeşit erken müdahale tedbiri olarak tanımlanmaktadır.

Prematüre bebek annesi olmak

Prematüre bebeklerde oral motor (beslenme) gelişim sorunları

PBED eğitim programı ile desteklemekte olduğun ailelerden gelen en sık soru ve sorunların başında beslenme konusu gelmektedir. Prematüre bebeklerde beslenme sorunları 2 ayrı dönemde ele alınmalıdır.

1.Yeni doğan bebeklerde ilk 6 ay boyunca karşılaşılan emme güçlükleri

2.Ek gıdaya geçiş ile birlikte yeme – yutma – çiğneme bozuklukları

 

Aşağıda yer alan bilgiler yeme – yutma – çiğnemeye yönelik oral motor gelişim sorunlarına yöneliktir. Oral kas gelişim geçikmesine bağlı olarak emme güçlüğü çeken birçok prematüre doğan bebekde ilerleyen dönemlerde yeme – yutma – çiğneme bozuklukları görülebilmektedir.

Her zaman eğitimlerimde belirttiğim gibi aileye düşen en önemli görev yolunda gitmeyen durumun erken tespit edilip fark edilmesi. Bebeğin takibini yapan hekim ile duruma dair tespitler aktarıldıktan sonra Türkiye ‘de sayıları giderek artan Oral Terapistlerden birine başvurmak gerekmektedir.

Kuşkusuz bebeklerin oral motor gelişim sorunları ile ilgili en doğru teşhis konunun uzmanına aittir. Prematüre bebek sahibi ebeveynlerde genel bir farkındalık yaratmak üzere aşağıda yer alan bilgiler derlenmiştir.

 

Dikkat edilmesi gereken ipucları:

1.Annenin beslenmes esnasındaki bebeğini tutuş pozisyonu – bebeğin postürü.

2.Beslenme esnasında sağlanan psikolojik ortam ve tutum.

3.Bebeğin beslenmeye hazır oluşu.

4.Egzerizler için bebeğin hazır oluşu – asla zorlama yapılmamlıdı

5.Her bebek bireysel farklara sahiptir.Bir bebek için uygun olan ekzersiz diğer için uygun  olmayabilir.Bu nedenle bebeğe neyin iyi geldiğini iyi gözlemlemek gereklidir.

 

Oral motor farkındalık ve duyarlılık oluşturma

Beden üzerinde çok dokunuş duyarlılığı olan sinir hücreleri, ayak tabanı , el ayası,parmak ucu,dil , dudaklar ve yüzde bulunur (Field,2001).

Bu bölgelere uygulanan bilinçli dokunuşlar vücudu genel olarak rahatlatmakla beraber, sinir hücrelerine uyarıcı mesajlar iletmektedir.

Bu nedenle vücudun bu bölgeleri oral – motor destekleme programı için önemlidir.

Oral – motor programın en önemli kısmı, bebeğin veya çocuğun uygulanacak olan alıştırmaya – egzersize iştirak etmesi yani katılımı. Aksi taktirde, zorlama ‘’kaçış veya savaş tepkisine ’’ neden olacaktır.Böylece aktarılmayak istenen dokunsal mesaj, otomatik hareket kalıpları ve duyusal tepkimeye ters düşecektir.

Oral motor alıştırmasına başlamadan önce söz konusu 6 bölgeye yumuşak masaj hareketleri yapılması önerilmektedir.(Çocuk kendiside yapabilir) Çünkü vücudun uç kısımlarıdan başlayarak merkeze (yani ağız bölgesine) ilerlemek çok önemlidir.

1.Yağ veya losyon kullanılarak yüz , ağız ve dudakları kapsıyacak şekilde cene bölgesi yuvarlak hareketler ile ısındırılır.Bebeğin hareketler sırasında ağzını ne kadar açtığını gözlemlemek önemli.Bu sırada ‘’ağızını küçült – ağzını kapat- dudaklarını birleştir’’ gibi talimatlar ile aktivite desteklenir.

2. Her zaman dokunsal aktivitelere, sözel destekler eşlik etmeli. “Şimdi sol ayak tabanına dokunuyorum gibi.”

3. Yüz kasları ısındırılıp dokunsal uyaranlara hazır olduğunda parmak ucları ile dudaklara hafif masaj hareketleri ile başlanır. Ne yaptığımızı anlatan sözel destekler devam eder.

 ALIŞTIRMALAR: 

1.Pipet ile çiğneme alıştırması :

Cene, dudak ve dil kaslarını çalıştırılır. Bebeğin karşısına geçip sizi taklit etmesini teşvik edin.Dişleri olan tüm bölgelerde kısa süreli ısırma – çiğneme alıştırması yapılır. Sağ – sol – ön olmak üzere her 3 bölgede 10 ile  30 ‘er tekrar hedeflenmektedir.Alkış ve sayı sayarak  bebek teşvik edilir.

Çiğneme esnasında ağız ne kadar az acılırsa ( küçük açıklık) o kadar iyi. Çiğneme esnasında ağızın kapalı tutulması teşvik edilmelidir. Ebeveyn parmaklar ile ağızın kapalı tutulmasına destek sağlayabilir. ‘’Ağızını kapalı tut ‘’ diyerek teşvik edilir.

Çiğneme esnasında istenen cene hareketi aşağıya – yukarı olmalı. Sağ – sola veya öne doğru değil. Yukarıda sözü edilen hareketler doğru yapılmıyorsa, egzersizi bir başka defa denemek üzere kesmek gerek.

 

2.Nuk fırca ile Dil bastırma alıştırması:

Nuk masaj fırçası özellikle oral motor farkındalık egzersizleri yapmak üzere geliştirilmiştir. Bu alıştırma sıra olarak pipet çiğneme egzersizinin ardından yapılacağı için çok önemli olan nokta bebeğin Nuk fırçasını çiğnememesidir. Nuk fırçası ile bebeğin dili ağızın içinde aşağıya doğru hafif basıtırılır ( sabit şekilde tutularak ).

Uygulama sırasında dilin ağızın içinde kalması önemli.

Amaç dilin cene ile bağımısız hareketini teşvik etmek ve böylece farkındalık yaratmak. Eğer dil ve cene kasları birbirinden bağımsız hareket edemiyorsa bebeğin ağız kocam açılır ve dili ağızın içinde kalmaz. İstenmeyen bu durum için bebek 10 ile 30 aralığında sayı sayılarak teşvik edilmelidir. Alıştırma sırasında ebeveyn cene altından tutarak, dilin ağız içinde kalması destekleyebilir .

Yine tüm hareket boyunca ağızın minimum açılması hedeflenir. Bu alıştırma ile dil kasının ağız içindeki farkındalık ve böylece normal oral motor duyarlılık gelişimi hedeflenmektedir.

3.Nuk fırca ile  Dil fırçalama alıştırması:

A. Fırca dilin üst orta yerine yerleştirilir , ileriye ve geriye ( öne arkaya) dilin üzerinde hafif fırçalama /  masaj hareketi yapılır.10 – 15 tekrar.

B. Fırca dilin alt orta yerine yerleştirilir , ileriye ve geriye ( öne arkaya) dilin altında hafif fırçalama /  masaj hareketi yapılır.10 – 15 tekrar.

 

4.Nuk fırca ile  Dil kıvırma  alıştırması:

A.Bu alıştırmada bebeğin dilinin ön uc kısımı kıvrılır ve fırça ile sabit tutulur. Dil yine ağız içinde kalmalıdır. 10 ile 30 arasında sayı sayarak sabit şekilde beklenir. x 5- 10 kez tekrarlanır

B.Sırası ile bebeğin dili sağ – sol  tarafından orta iç hatta doğru kıvrılır. Dil yine ağız içinde kalmalıdır.10 ile 30 arasında sayı sayarak sabit şekilde beklenir. x 5 – 10 kez tekrarlanır.

Tüm alıştırmalarda amaç dil ve cene kaslarını birbirinden bağımsız şekilde hareket etmeye teşvik etmeyi amaçlamaktadır. 4 -5 yaş çocuklar için NUk fırça yerine pilli dış fırçası kullanılabilir.

5.Parmaklar ile Diş etkerine masaj alıştırması:

Anne veya babanın hiçbir araç kullanmadan bebeğinin diş etlerine parmak ucları yardımı ile uygulayacağı hafif masaj hareketleri farklı uyaran çeşitliliği yaratacaktır. (Ellerin temiz olması koşullunda)

Tüm ekzersizler için altın kural :

Her bebek bireysel farklara sahiptir.Bir bebek için uygun olan ekzersiz diğer için uygun olmayabilir. Bu nedenle bebeğe neyin iyi geldiğini iyi gözlemlemek gereklidir.

 

Prematüre bebeklerde oral motor (beslenme) gelişim sorunları